Duurzaamheidscafe #2 2023: Diep weten, over de cruciale kennis van Inheemse gemeenschappen

Inheemse gemeenschappen zoals de Maori, Masaï, Saami en Maya maken slechts 5 procent van de wereldbevolking uit, maar hun leefgebieden zijn goed voor 80 procent van alle biodiversiteit ter wereld. Hun kennis is onmisbaar voor het beschermen van de aarde. Hoe kan het Westen beter naar hen luisteren? En wat kunnen we leren van deze wereldvisies over onze relatie tot natuur – in de realiteit van het stadse leven in Nijmegen? Daarover gaat deze editie van het Duurzaamheidscafé Nijmegen tijdens Nimma aan Zee.

Inheemse gemeenschappen leven vaak meer in harmonie met hun omgeving dan veel Nederlanders: in Inheemse wereldbeelden zijn mens en natuur meestal niet gescheiden. Kennis over ecosystemen wordt van generatie op generatie overgedragen en respect voor de aarde is een belangrijk uitgangspunt. Door eeuwen van kolonisatie en onderdrukking en door oprukkende klimaatverandering en ontbossing worden de leefgebieden van Inheemse gemeenschappen echter massaal vernietigd. Van generatie op generatie overgedragen kennis gaat verloren. Daarbij nemen Westerse wetenschappers en natuurbeheerders deze inzichten weinig serieus.

Tegelijkertijd zijn velen in het Westen, ook hier in Nijmegen, op zoek naar gezondere manieren om zich tot de aarde te verhouden. Daarbij kijken steeds meer mensen naar Inheemse voorbeelden. Maar het contrast met de realiteit van het dagelijks leven in een stad als Nijmegen is groot. We zijn afhankelijk van techniek, door consumptie gedreven en moeten dikwijls een fietstocht maken voordat we ´in de natuur´ staan.

Inheemse kennis en wereldbeelden bieden hoop voor de toekomst van de aarde. Wat moet er gebeuren om de afstand te overbruggen? Hoe kunnen we iets doen tegen het onrecht dat hen wordt aangedaan? En hoe bewegen we van een wereldbeeld dat de mens centraal stelt naar een gezondere relatie tot de natuur?

DIEP WETEN

Tijdens dit Duurzaamheidscafé luisteren we naar Inheemse perspectieven én verkennen we onze eigen relatie tot de natuur. In gesprek met Chauituileo Tranamil en Leander Vermaning leren we wat Inheemse kennis inhoudt, waarom die nu vaak niet wordt gehoord en hoe dit anders kan. Daarna reflecteren we samen op onze eigen relatie tot de natuur. En onder begeleiding van Chauituileo Tranamil leggen we, onder muzikale begeleiding van muzikant Mohanad Ataya, in een ritueel onze nieuwe intenties.

Chautuileo Tranamil is Mapuche-Pewenche en werkt wereldwijd met Inheemse gemeenschappen. De kracht van deze gemeenschappen staat voor haar centraal. Tijdens het Duurzaamheidscafé wil ze toehoorders bewust maken van rechten, culturele waarden, gebruiken en wereldbeeld van Inheemse mensen, de Küme Mongen, en hoe dit verband houdt met duurzaamheid en klimaatrechtvaardigheid.

Leander Vermaning haar moeder is Lokono uit Suriname. Samen hebben zij stichting Wasjikwa opgericht om het erfgoed van de Lokono te behouden en verspreiden, ook binnen Nederland. Voor Wasjikwa Magazine bijt ze zich nu onder andere vast in kritiek op grondenrechten en diepzeemijnbouw. Ze benadrukt dat veel stemmen niet worden gehoord, zowel van Inheemse gemeenschappen als de stemmen van de natuur.   

Mensen van Bodemzicht, demonstratieboerderij voor regeneratieve landbouw in Malden, vertellen hoe we in Nijmegen vanuit Inheemse wereldvisies kunnen leven, weer in wisselwerking met de aarde.

Zoals altijd sluiten we af met een samenvatting van de bijeenkomst door woordkunstenaar en filosoof Lev Avitan. Daarna praten we samen na in het pop-up bos dat Nimma Aan Zee voor het festival heeft neergezet op het Mariënburgplein voor LUX.

OVER NIMMA AAN ZEE

Kom met het kunst voor klimaat festival Nimma aan zee op 9, 10 en 11 juni in LUX Nijmegen los van de grenzen van je belevingswereld. Verplaats je in inheemse culturen, natuur, organismen en andere en nieuwe realiteiten. Loop met ons door het Nijmegen van de toekomst, wandel door het pop-up bos in de versteende stad, onderzoek mogelijke toekomstscenario’s, kom luisteren naar spoken-word artiesten, spraakmakende en activistische sprekers en nog veel meer.  

Koop je ticket (3,50 euro) via de website van LUX (lux-nijmegen.nl/debat/duurzaamheidscafe-diep-weten)